Yoshiho Umeda
Yoshiho Umeda (1949-2012), działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL, współpracownik KOR, wieloletni działacz „Solidarności”, założyciel firmy YOHO Sp. z o.o.
Syn prof. Ryochu Stanisława Umedy, tłumacza literatury polskiej, współtwórcy katedry japonistyki na Uniwersytecie Warszawskim w okresie międzywojennym. W 1963, w wieku 13 lat, za ostatnią wolą ojca, przyjechał samotnie do Polski, gdzie trafił pod skrzydła prof. Konrada Jażdżewskiego, archeologa, laureata medalu „Pro Ecclesia et Pontifice” , związanego z opozycyjnym „Ruchem”.
W 1968 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie włączył się w organizację pomocy dla relegowanych po wydarzeniach marcowych studentów.
W latach 1973-1981 pracował jako asystent dyrektora generalnego japońskiej korporacji Nichimen. Równolegle, w latach 1976-1981 współpracownik KOR, a następnie KSS KOR, sprowadzał japońską kalkę stensylową, na której drukowane były wydawnictwa drugiego obiegu.
W 1980 roku zaangażował się w organizację Radia „S” Regionu Mazowsze, od początku powstania NSZZ „Solidarność” aktywnie uczestniczył w organizacji związku, między innymi nawiązując kontakt z centralami związków zawodowych w Japonii. W maju 1981 r. zorganizował pierwszy związkowy wyjazd delegacji zagranicznej NSZZ „Solidarności” do Japonii z Lechem Wałęsą na czele. Od lipca 1981 zastępca biura zagranicznego NSZZ „Solidarności” Regionu Mazowsze ds. finansowo-organizacyjnych.
Za swoją działalność opozycyjną został w styczniu 1982 roku wydalony z Polski, kontynuował jednak swoje zaangażowanie w strukturach „Solidarności”. W latach 1982-1989 był między innymi członkiem Komitetu Koordynacyjnego „Solidarności” we Francji, pracownikiem Biura Koordynacyjnego „Solidarności” w Brukseli, współorganizatorem pomocy dla Polski w Japonii, a od 1984 roku pełnił rolę przedstawiciela NSZZ „Solidarność” na Azję.
Po powrocie do Polski w 1989 roku został obserwatorem obrad Okrągłego Stołu, a następnie włączył się w prace Komitetu Wyborczego Regionu Mazowsze.
W nowym ustroju zainicjował powstanie Polsko-Japońskiej Grupy Parlamentarnej, organizował spotkania japońskich delegacji z parlamentarzystami w Sejmie.
Jako założyciel i prezes firmy YOHO Sp. z o.o. działał w kierunku przyciągnięcia japońskich inwestycji do Polski, pracował na rzecz wdrożenia Protokołu z Kioto, rozwijał współpracę Polski i Japonii w dziedzinie energetyki, nawiązał współpracę z Chugoku Electric Power Company (Chūgoku Denryoku). Jego artykuły dotyczące redukcji gazów cieplarnianych, biomasy, handlu emisjami i innych problemach związanych z bioenergetyką publikowane były w czasopiśmie „Wokół Energetyki”.
Za swoją działalność prodemokratyczną został w 2006 roku odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2015 roku został pośmiertnie wyróżniony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Jego sylwetka przedstawiana była w licznych reportażach, w 1995 stał się bohaterem filmu dokumentalnego „Góral z Tokio” w reżyserii Bożeny Garus-Hockuby. Jego życie opisane jest w książce biograficznej „Wolny agent Umeda i druga Japonia” autorstwa Anny Nasiłowskiej.